Informatiebeveiliging: ISMS maakt het verschil

Beveiligingsrisico 1: Datalekken en hacks door foutief menselijk handelen

Menselijk handelen is het meest voorkomende en tegelijkertijd het meest uitdagende risico op het gebied van informatiebeveiliging. Zonder duidelijke regels of verantwoordelijkheden kunnen medewerkers naar eigen inzicht handelen. En dát heeft mogelijk ongewenste gevolgen. Dit kan voorkomen wanneer interne processen niet juist geïmplementeerd zijn. Zelfs met de meest robuuste systemen blijft de mens de zwakste schakel. Door het gebruik van zwakke wachtwoorden of door te klikken op phishing e-mails kunnen onbevoegden toegang krijgen tot persoonlijke gegevens of bedrijfskritische informatie. Een ISMS (Information Security Management System) biedt bescherming. Je kunt veel leed voorkomen door, met behulp van het ISMS, beleidsmaatregelen te nemen en trainingen en bewustwordingscampagnes in te zetten.

Beveiligingsrisico 2: Inbreuk op de vertrouwelijkheid van informatie of systemen

Elke organisatie verwerkt informatie. Denk bijvoorbeeld aan de inloggegevens van klanten voor op de website of de persoonlijke gegevens van medewerkers. Door een datalek of hack (risico 1), wordt er inbreuk gemaakt op de vertrouwelijkheid van deze (persoonlijke) gegevens. Hier gaat het om ongeautomatiseerde toegang, openbaarmaking of diefstal van gegevens door onbevoegde partijen. Dit kan ernstige gevolgen hebben, vooral in kritische sectoren zoals de gezondheidszorg, financiële dienstverlening of de overheid.

Beveiligingsrisico 3: Niet naleven van wet- en regelgeving

Op het gebied van gegevensbescherming en informatiebeveiliging bestaat strenge wet- en regelgeving. De bekendste hiervan is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die voor alle Europese organisaties geldt. Daarbovenop hebben organisaties vaak te maken met aanvullende sectorspecifieke voorschriften. Deze veranderen ook nog eens regelmatig. En soms komt er nieuwe wetgeving bij, zoals de NIS2. Wanneer je van toepassing zijnde wet- en regelgeving niet meeneemt in je ISMS, kan dit onbedoeld leiden tot niet-naleving (non-compliance) van deze voorschriften. Daarmee riskeer je hoge boetes, juridische geschillen en blijvende reputatieschade.

Robuuste informatiebeveiliging: continu bijsturen via de PDCA-cyclus

Risico's in kaart brengen is geen eenmalige actie. Om ervoor te zorgen dat je organisatie ook in snel veranderende tijden de informatiebeveiliging goed geregeld heeft én blijft voldoen aan actuele wet- en regelgeving, zul je regelmatig de PCDA-cyclus moeten doorlopen. Deze methode voor continue verbetering bestaat uit vier fases: Plan, Do, Check en Act.

De eerste stap is het opstellen van een informatiebeveiligingsbeleid (plan), gevolgd door een risicoanalyse en het uitvoeren van risicobehandelplannen (do). Vervolgens doorloop je alle aandachtspunten en verbeteringen (check) en onderneem je waar nodig actie om te zorgen dat privacygevoelige data goed beschermd is (act). Door deze cyclus regelmatig te doorlopen, zorg je dat je snel kunt bijsturen. Zo minimaliseer je de kans op beveiligingsblunders.

Balans tussen informatiebeveiliging en werkbaarheid

Zelfs met een ISMS kun je nooit helemaal voorkomen dat er dingen fout gaan. Door middel van een certificering kan je echter wel laten zien dat je er alles aan gedaan hebt om risico's zo veel mogelijk af te dekken. Daarnaast is het cruciaal dat je medewerkers binnen de organisatiecultuur genoeg ruimte ervaren om beveiligingsrisico's aan te kaarten en eventuele fouten te melden.