Sinterklaas heeft u uw RI&E op orde?

  Nummer 

Gevaarlijke situatie 

Voorgestelde risicobeperkende maatregelen 

1. 

Snijgevaar als gevolg van inpakpapier ('papercut') en het werken met scharen 

• De cadeaus niet meer inpakken zou een passende bronmaatregel zijn, al vinden we het verassingselement en de spanning van het uitpakken wel essentieel voor het Sinterklaasfeest.
• Geef de Pieten ter bescherming geschikte handschoenen voor tijdens de inpakwerkzaamheden. 
• Ter overweging: kan het inpakken van de cadeaus geautomatiseerd worden?  

2. 

Ergonomische risico's door zware zakken met eventueel onhandige afmetingen e.d. 

• Is de eeuwenoude juten zak nog volgens de 'stand der techniek'? 
• Geef de Pieten een degelijke rugzak als ze op pad gaan voor het bezorgen van schoencadeautjes. Weeg de rugzak voor vertrek en geef Piet niet teveel tegelijk mee, dit is veiliger want Piet heeft dan voortaan zijn handen vrij op het dak. 
• Ter overweging voor pakjesavond: Zou Sint kunnen samenwerken met de pakketbezorgdiensten die toch al over de juiste middelen beschikken om pakketten tot aan de voordeur te bezorgen? Een ander voordeel is dat zij netjes aanbellen i.p.v. hard op de net-nieuwe-voordeur te bonzen. 

3. 

Gevaar voor vallende pakjes. 

Zijn de stellingen in het Pietenhuis geschikt voor de afmetingen en het gewicht van de opgestapelde pakjes en zijn deze stellingen gekeurd? 

• Naast de tijdelijke huisvesting van de Pieten doet het Pietenhuis tevens functie als magazijn. Ingekochte cadeautjes arriveren, worden ingepakt en voorzien van de naam van het kind. Vervolgens worden ze in het magazijn opgeslagen om later als schoencadeau of op pakjesavond bij het juiste kind bezorgd te worden.
• Aangezien er serieuze veiligheidsrisico's kleven aan magazijnstellingen die niet correct geïnstalleerd zijn of waar bijvoorbeeld geen rekening is gehouden met aanrijding door een heftruck zou dit voor de ingebruikname van het Pietenhuis gekeurd moeten worden. 
• Geef de soms wat chaotische en onhandige Pieten duidelijke (werk)instructies! 
  Zo kan een wekelijkse toolboxmeeting leiden tot een hoger veiligheidsbewustzijn. 

4. 

De Sint en Pieten worden soms aan slechte en gure weersomstandigheden blootgesteld waarbij het risico op uitglijden, onderkoeling en verkeersongevallen ontstaat. 

• Gerelateerd aan de slechte en gure weersomstandigheden kan de oplossing wellicht zijn om Sinterklaas voortaan in de zomer te vieren, op 5 juni i.p.v. 5 december? In die periode is het in Spanje tegenwoordig toch 'veel te warm'. 
  Maar 5 december is niet zomaar gekozen, immers het is dan de verjaardag van Sinterklaas! 
  Wel kan de Sint overwegen om zijn 'strooipieten' bij glad weer de weg op te sturen met zout in plaats van pepernoten. 
• Zorg voor warme kleding en geschikte schoenen met stroeve zolen en pas de rijstijl aan! 

5. 

Verdrinkingsgevaar door overboord vallen van Pieten wanneer een beweegbare brug plotseling te vroeg sluit en de pakjesboot niet meer kan afwenden. 

• Dit jaar lijkt het erop dat de Sint hier (waarschijnlijk onbewust) al een bronmaatregel heeft getroffen. De stoomboot is immers vervangen door een stoomtrein! Hiervoor geldt ook dat de Sint wel moet beschouwen of er nieuwe risico's geïntroduceerd worden door het vervoer per spoor. Als die er zijn moeten daar passende maatregelen voor worden genomen. 

6. 

Valgevaar als gevolg van tijdelijke werkzaamheden op hoogte, op vaak gladde natte donkere daken. 

• Conform Arbobesluit artikel 7.23 moeten, wanneer tijdelijke werkzaamheden op hoogte niet veilig en onder passende ergonomische omstandigheden op een daartoe geschikte 'werkvloer' uitgevoerd kunnen worden, geschikte arbeidsmiddelen voorzien worden waarmee veilige arbeidsomstandigheden bij die werkzaamheden op hoogte geborgd kunnen worden. 
• Het zou nogal een logistieke operatie worden wanneer voor werkzaamheden op daken te allen tijde een hoogwerker gebruikt zou moeten worden door Piet. Om nog maar niet te spreken over de uitdaging om het paard van de Sint het dak op te krijgen.   
• Overweeg eens om Pieten uit te rusten met geschikte valbeveiliging. Het vervelende is wel dat de standaard daken van huizen niet voorzien zijn van aanhaakvoorzieningen. In het verleden behaalde resultaten bieden helaas geen garantie voor de toekomst, maar aangezien nog nooit iemand 's ochtends vroeg een gewonde Piet onder de dakgoot gevonden heeft, moeten we er misschien maar op vertrouwen dat de cadeautjes over het algemeen op een veilige manier de schoen bereiken.

7. 

Gevaar om opgesloten te raken in een krappe en benauwde ruimte met gebrekkige natuurlijke ventilatie en ongezonde luchtkwaliteit, namelijk in de schoorsteen! 

Arbo Informatieblad 05 definieert een besloten ruimte als volgt: 

• een gesloten of deels open omgeving met een al dan niet vernauwde toegang en gebrekkige of slechte natuurlijke ventilatie, die niet ontworpen is voor het verblijf van personen, en waar activiteiten plaatsvinden die risico's met zich meebrengen op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn. 
• De laatste 100 jaar is er onbewust al hard gewerkt aan bronaanpak van dit risico. Niet als gevolg van de RI&E van de Sint, maar met name door de introductie van de centrale verwarming en daarmee de sterke afname van het aantal kachels / schoorstenen. Het blijft een mysterie hoe het de Sint en Pieten bij huizen zonder schoorstenen toch elk jaar lukt om de schoentjes te vullen.., maar aan de roetvegen te zien wordt er nog steeds veelvuldig gebruik gemaakt van schoorstenen. 
• Het is daarom belangrijk dat de Pieten bewust gemaakt worden van de gevaren gerelateerd aan het betreden van de schoorsteen. Naast de Piet die zich door de schoorsteen toegang verschaft tot de woonkamer is het essentieel dat er naast de schoorsteen op het dak een zogenaamde mangatwacht (of zoals de Sint deze noemt: de Schoorsteenwacht) blijft monitoren of het met zijn collega wel goed gaat. Blijven communiceren is hierbij dus een vereiste. Wat Pieten echter niet willen is dat ze door de schoorsteen moeten roepen naar elkaar omdat daarmee de kans bestaat dat kinderen hier wakker van worden. Aangezien de Sint ook met de tijd meegaat zou hij de Pieten uit kunnen rusten met portofoons maar de ouderwetse klopsignalen zouden ook nog prima dienst kunnen doen als communicatiemiddel (schrik dus niet wanneer je 's nachts af en toe wat geklop hoort). 
• Naast de communicatie kan de Piet die de schoorsteen in gaat uitgerust worden met een zuurstofmeter / koolmonoxide alarm en zou de Sint moeten onderzoeken of er geschikte Persoonlijke Beschermingsmiddelen zijn die Piet kan gebruiken om zo min mogelijk roet in te ademen.
• Daarnaast kun je als bewoner van een huis met kachel ook een bijdrage leveren aan gezondere omstandigheden door voor Sinterklaas in Nederland aankomt de schoorsteen te laten vegen. 

8. 

Blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkvloer; 

denk aan de kinderschoenen die al weken zenuwachtig zijn en daardoor meer dan gemiddeld last hebben van zweetvoeten. 

• Waarschijnlijk zal in de meeste gevallen de zweetlucht zelf niet als schadelijk voor de gezondheid worden ervaren. In het kader van de hygiëne kan het echter geen kwaad dat de Pieten die de schoenen vullen handschoenen dragen. Bij terugkomst moet de Piet zijn handschoenen in de was stoppen, zijn handen goed wassen en schone handschoenen gebruiken voor een volgende activiteit.

9. 

Lawaai, met risico op gehoorschade, als gevolg van te hard, en zonder enige muzikale aanleg, zingen van Sinterklaasliedjes door kinderen en soms nog fanatiekere ouders! 

• Sinterklaas zelf kan het excuus gebruiken dat zijn gehoor niet helemaal 100% meer is als gevolg van zijn leeftijd, maar om gehoorschade bij zijn Pieten te voorkomen zou het geen kwaad kunnen om op de locaties zoals bij intochten of andere bezoeken van de Sint zijn Pieten gehoorbescherming te laten gebruiken. 
• Het uitvoeren van een geluidsmeting op de werkplekken is in deze niet zinvol omdat het lawaai dat door het gezang geproduceerd wordt locatie- en momentafhankelijk is. 

10. 

Gevaar voor contact met hete delen wanneer Piet het warm onder de voeten krijgt bij een open haard die nog brandt terwijl hij de schoorsteen afdaalt. 

• Wij adviseren een Laatste Minuut Risico Analyse uit te voeren; observeer de schoorsteen. Als er nog rook uitkomt is de schoorsteen aan. Om te controleren of de kachel nog een beetje nagloeit is wat lastiger vast te stellen. 
• Piet zou eerst een thermometer kunnen laten zakken tot de bodem van de kachel om de temperatuur te meten. Pas als deze laag genoeg is kan Piet de afdaling dan inzetten. 
• Daarnaast zou dit nog gecombineerd kunnen worden met hittebestendige schoenen en kleding (waaronder ook handschoenen aangezien het rookkanaal nog heet kan zijn). 

12. 

Risico's voor zowel Pieten als omstanders als gevolg van wegvliegende delen; meer specifiek de pepernoten die gestrooid worden. 

• De inherente maatregel hier is een algeheel "strooiverbod" in te stellen voor de Pieten. Instrueer de Pieten om de pepernoten direct in de handjes van de kinderen (en eventueel ook de papa's en mama's) te geven. 
• Mochten er dan Pieten zijn die geen werkplezier meer beleven als gevolg van dit strooiverbod kan overwogen worden om de kinderen preventief veiligheidsbrillen in de schoentjes te brengen. Het is dan aan de ouders die geen veiligheidsbril hebben gekregen om bij kans op strooien een oogje dicht te knijpen (of beter allebei). Deze "brilcadeautjes" komen dan tijdens de jaarwisseling opnieuw van pas! 

13. 

Gezondheidsrisico's en verstikkingsgevaar als gevolg van niet naleven van de gebruiksinstructies uit het boek van Sinterklaas. Bijvoorbeeld door per ongeluk jonge kinderen speelgoed cadeau te doen wat enkel geschikt is voor kinderen vanaf 3 jaar. 

• Het is in het kader van de hoeveelheid kinderen, het korte tijdsbestek, het grote aantal werknemers, de logistieke organisatie enz. van uitermate belang dat de Sint een kwaliteitsmanagementsysteem toepast waarin de primaire processen vastgelegd zijn om de uiteindelijke kwaliteit te kunnen borgen. 
• Het grote boek van Sinterklaas zal bijvoorbeeld jaarlijks geactualiseerd moeten worden. Leeftijden moeten bijgehouden worden en er moet voordat de cadeaus bezorgd worden geverifieerd worden of de leeftijd waarvoor het speelgoed geschikt is past bij het kind waar het speelgoed voor bedoeld is. 
• Een hieraan gerelateerd aspect is de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Hoe gaat de Sint om met de privacy gevoelige informatie van alle kinderen in het boek? Het zou niet handig zijn wanneer de verslagen van de luisterpieten letterlijk op straat komen te liggen (wanneer de sint zijn boek verliest) waaruit zou blijken dat 'Ruben van L' of 'Esmee van L' toch niet altijd even lief zijn geweest. Misschien zou de Sint daarom toch moeten overwegen om het boek in te ruilen voor een tablet met een sterke beveiliging en versleuteling van de namen en privé-gegevens van de kinderen. (Een ander voordeel zou kunnen zijn dat de Sint direct voor een kind online cadeaus kan bestellen). 

14. 

Kans op blaren onder de voeten als gevolg van al die intochten die de Pieten mee moeten lopen (terwijl de Sint lekker op zijn paard zit). 

• Het meelopen en zich laten verwelkomen door kinderen is een traditie die de Sint graag koestert. Naast goede schoenen voor de Pieten, kan een "intochtroulatie-schema" opgesteld worden. Bij de grote landelijke intocht komen de meeste Pieten mee, behalve de luisterpieten die al in Nederland waren. Over het algemeen neemt Sinterklaas bij een lokale intocht niet alle Pieten die we bij de landelijke intocht zien mee, maar selecteert hij per intocht een kleiner gezelschap. Middels deze vorm van 'taakroulatie' kan geborgd worden dat elke Piet minimaal 2 intochtvrije dagen heeft nadat hij een intocht heeft gelopen. 

15. 

Risico op gezondheidsklachten als gevolg van hoge werkdruk, harde deadlines (5 december) en stress (er gaat immers altijd het een en ander mis). 

 * een risico waar veel organisaties mee te maken krijgen. Vul hier zelf in wat je als maatregel zou kunnen nemen.