Blog

Kankerverwekkende stoffen in je organisatie? Zo minimaliseer je risico's

Ieder jaar krijgen zeker 7.000 Nederlanders kanker door blootstelling aan schadelijke stoffen of uv-straling op werk. Dat blijkt uit recent onderzoek van TNO in opdracht van KWF Kankerbestrijding. Kankerverwekkende (C), maar ook mutagene (M) of voor de voortplanting toxische (R) stoffen verdienen daarom extra aandacht. Deze CMR-stoffen kunnen namelijk ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals kanker of problemen om zwanger te worden.

Aan wat voor stoffen moet je dan denken? En wat kan je organisatie doen om risico’s met CMR-stoffen zo goed mogelijk te beheersen?

Voorbeelden CMR-stoffen 

Er bestaan verschillende soorten CMR-stoffen. Er kunnen ook stoffen vrijkomen tijdens verschillende werkprocessen. Een overzicht van bekende CMR-stoffen, toepassingen en industrieën waar ze gebruikt worden:

CMR-stof

CMR

Toepassingen

Industrieën

Benzeen

CM

Oplosmiddel in brandstoffen, industriële reinigers

Petrochemie, verfproductie, laboratoria

Chroom(VI)

CR

Lassen van RVS, bewerken oude verflagen

Metaal-, beton en glasindustrie, bouw

Dieselmotor-emissie

C

Werken met diesel aangedreven voertuigen, aggregaten en machines

Bouw, transport en logistiek

Ethanol

CR

Bouwsteen voor brandstof, verpakkingsmateriaal en cosmetica

Chemie, laboratoria,

Formaldehyde

C

Conserveermiddel, desinfectiemiddel, harsen

Bouw, meubelindustrie, gezondheidszorg, chemie

Hardhoutstof

C

Zagen, schuren of frezen van hardhout

Houtbewerking, meubelindustrie, bouw

Kwartsstof

C

Bewerken, boren, zagen van natuursteen, beton

Bouw, glasindustrie

 

CMR-stoffen bij jouw bedrijf? Dit moet je registreren

Is er bij jouw bedrijf (gevaar op) blootstelling aan CMR-stoffen? Dan moet je als werkgever in ieder geval het volgende registeren:

  • Bijhouden van CMR-stoffen: het is essentieel om een register bij te houden van alle CMR-stoffen waaraan medewerkers worden blootgesteld.
  • Technische beperkingen documenteren: voor CMR-stoffen geldt een actieve vervangingsplicht. Soms is het niet mogelijk om een CMR-stof te vervangen door een veiliger alternatief. Het is belangrijk om per CMR-stof te motiveren waarom vervanging technisch niet haalbaar is.
  • Hoeveelheid CMR-stoffen: bedrijven moeten aangeven hoeveel CMR-stoffen ze jaarlijks produceren, gebruiken of in voorraad hebben.
  • Blootstelling van medewerkers: het is cruciaal om de aard, mate en duur bij te houden van de blootstelling aan deze stoffen.
  • Beschermingsmiddelen en maatregelen: vastleggen welke persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt. En welke technische of organisatorische maatregelen worden genomen om blootstelling aan CMR-stoffen tot een minimum te beperken.
  • Beoordelen, toetsen en borgen: het is belangrijk om te registreren in hoeverre de blootstelling aan CMR-stoffen zich verhoudt tot de wettelijke grenswaarden. Deze blootstelling kan zowel beoordeeld worden m.b.v. modelleren, of aanvullend middels blootstellingsmetingen.

Ook verplichting voor persoonsgebonden registratie

Naast de algemene registratie van CMR-stoffen binnen een organisatie, is er ook steeds meer aandacht voor persoonsgebonden registratie van blootstelling aan CMR-stoffen. Dit houdt in dat bedrijven bijhouden welke werknemers met deze stoffen werken en in welke mate zij eraan blootgesteld zijn. Bedrijven moeten volgens de wet (Artikel 4.10c van het Arbobesluit) een CMR-registratie op persoonsniveau hebben, en deze bewaren tot 40 jaar na beëindiging van de blootstelling. Voor de volgende stoffen is dit verplicht:

  • Voor alle bewezen CMR-stoffen die vallen in categorie 1A en 1B geldt een registratieplicht op persoonsniveau. Deze stoffen zijn ook te herkennen aan de gevarenaanduidingen H340, H350, H360 en H362.
  • Het advies van Kader is om hierin ook stoffen op te nemen aangeduid met H341, H351 of H361. Dit zijn stoffen die mogelijk kankerverwekkend zijn, schade kunnen veroorzaken aan erfelijk materiaal of tot vruchtbaarheidsproblemen kunnen leiden.

Hoe zit het met CMR-registratie en de AVG?

Registreer je persoonlijke gegevens van medewerkers die worden blootgesteld aan CMR-stoffen? Dan zijn dit volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) gezondheidsgegevens. Deze gegevens vallen onder de categorie 'bijzondere persoonsgegevens', waarvoor strikte regels gelden. Volgens de AVG mogen gezondheidsgegevens alleen verwerkt worden als dat noodzakelijk is voor de naleving van arbeids- en socialezekerheidswetgeving (art.9 AVG; art.30 UAVG). Bedrijven moeten een ‘rechtmatige grondslag’ hebben om deze gegevens te verwerken. Ook moeten zij werknemers hierover informeren.

Wat als een medewerker bezwaar maakt tegen de persoonlijke CMR-registratie?

Volgens de AVG mogen medewerkers hun werkgever vragen om hun persoonsgegevens te verwijderen, inclusief gegevens over blootstelling aan CMR-stoffen. Maar dit kan pas nadat de bewaartermijn van 40 jaar na het einde van de blootstelling is verstreken. Daarnaast is het belangrijk te benadrukken dat deze gegevensverwerking hun eigen veiligheid en gezondheid op de werkvloer ten goede komt. Bedrijven moeten transparant zijn waarom deze gegevens verzameld worden en wat zij doen om de privacy van werknemers te beschermen. Het is verstandig om hierover het gesprek met elkaar aan te gaan, zodat je aan vertrouwen werkt en zorgen wegneemt.

Kortom: de registratie van CMR-stoffen, zowel op organisatieniveau als persoonlijk, is een cruciaal onderdeel van risicobeheer en naleving van de Nederlandse Arbowetgeving. Door zorgvuldig om te gaan met de persoonlijke registratie van CMR-stoffen en de AVG-regels te respecteren, kunnen bedrijven bijdragen aan een veilige en verantwoorde werkomgeving. Het is een kans om de gezondheid van werknemers te beschermen en tegelijkertijd te voldoen aan wettelijke verplichtingen.

Laat risico’s met CMR-stoffen in kaart brengen 

Een Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) kan onder meer in kaart brengen of er bij jouw bedrijf (teveel) blootstelling aan CMR-stoffen is. Ook krijg je inzicht in andere gevaren op de werkvloer en welke maatregelen nodig zijn voor een veilige en gezonde werkomgeving. De experts van Kader helpen je graag bij het uitvoeren van een RI&E. Lees meer over een RI&E of vraag gerust een vrijblijvende offerte aan.

Offerte RI&E aanvragen

Veiligheidsbewustzijn verhogen in jouw organisatie?

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen of ben je benieuwd welke veiligheidsvragen er spelen in jouw organisatie en hoe je die kunt aanpakken? We helpen je graag op weg.

Contactformulier HSE
Actueel

Onze nieuwste artikelen

Fysieke en psychische gevolgen van arbeidsongevallen: volg masterclass op Veiligheidsdag in perspectief

Lees verder
08/05/2025

Kankerverwekkende stoffen in jouw organisatie? Zo minimaliseer je risico's

Lees verder

Energy Safety Festival 2025

Lees verder

Persoonlijk

Innovatief

Pragmatisch

Vakkundig