Explosieveiligheid en ATEX richtlijnen

Als je werkt met gevaarlijke stoffen of gassen is het mogelijk dat jouw organisatie risico loopt op explosiegevaar. Volgens artikel 8 ATEX 153 (99/92/EG) is het dan verplicht om over een explosieveiligheidsdocument (EVD) te beschikken. Hierin stel je organisatorische en technische maatregelen op om risico’s op explosies te beperken. Ook de ATEX 114 is belangrijk, een richtlijn met de regels voor apparatuur in explosiegevaarlijke omgevingen. 

Het EVD is verplicht voordat je met de werkzaamheden begint. Wijzigt er iets op de werkplaats, bij de arbeidsmiddelen of in het arbeidsproces? Ook dan moet de werkgever het document updaten. Het EVD mag je samenstellen uit bestaande risicobeoordelingen – voor zover relevant én volgens de geldende richtlijnen.  

Welke onderwerpen staan er in het explosieveiligheidsdocument? 

Dit belangrijke document bestaat (minimaal) uit: 

• Een gevarenzone-indeling; 
• een nadere risicoanalyse;
• passende technische en organisatorische maatregelen;
• voorlichting van werknemers. 

Wat is de ATEX 114 richtlijn?  

De ATEX 114 (eerder de ATEX 95) bepaalt waaraan apparatuur en producten moeten voldoen die worden gebruikt in explosiegevaarlijke omgevingen. Het is een Europese richtlijn 2014/34/EU en is vastgelegd in het Warenwetbesluit Explosieveilig Materieel.  

De richtlijn geldt voor fabricage van installaties en producten en is belangrijk voor de rechtspersoon die de producten in handel brengt, bijvoorbeeld fabrikanten of importeurs. Ook kan de richtlijn gelden voor werkgevers die apparaten of installaties in bedrijven bouwen, wijzigen of uitbreiden. 

De verplichtingen voor de fabrikant op basis van de ATEX 114 richtlijn zijn: 

• Bepalen categorie (1, 2 of 3);
• opstellen risicobeoordeling;
• opstellen technische dossier (TD);
• opstellen gebruikershandleiding;
• opstellen EU-verklaring van Overeenstemming;
• aanbrengen CE-markering en verplichte symbolen. 

Wat is de ATEX 153? 

De ATEX 153 richtlijn (eerder ATEX 137) is sinds 1 juli 2006 verplicht en een belangrijk onderdeel bij de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). Denk bijvoorbeeld aan productiebedrijven of organisaties die brandbare stoffen verwerken.  

Het is een verlengstuk van richtlijn ATEX 114 en beschrijft voor werkgevers de minimale veiligheidseisen om een gezonde en veilige werkomgeving voor personeel te creëren, die door een explosiegevaarlijke omgeving gevaar kunnen lopen.  

Verplichtingen voor de werkgever vanuit ATEX 153 zijn: 

• Uitvoeren risicobeoordeling, inclusief explosierisico’s; 
• opstellen coördinatieprocedures; 
• opstellen zoneringsplan;
• opstellen explosieveiligheidsdocument;
• periodieke inspecties en instructies;
• scholing voor personeel die werken of in aanraking komen met explosiegevaarlijke gebieden.  

Let op: er zijn uitzonderingen voor de ATEX 153 richtlijn. De richtlijn geldt niet voor ruimten bij medische behandelingen van patiënten, gastoestellen (90/396/EG), springstoffen of chemisch instabiele stoffen, winning industrieën, vervoersmiddelen over land, door de lucht en over water. Vervoersmiddelen voor explosieve plaatsen zijn niet uitgesloten.  

Wij kunnen je coachen of een volledige ATEX 114 CE projectaudit uitvoeren. Ons doel van deze audit? Het beoordelen van de CE-markering en onderliggende documentatie. We beoordelen de interne procedures op doelmatigheid en volledigheid. Het is dus niet (direct) nodig om alles over ATEX 114 te weten.