Verzuim verlagen met RI&E in de zorg

Fysieke en emotionele belasting in de zorg

Het percentage werknemers in de zorg dat risico's op het terrein van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en fysieke overbelasting ervaart, ligt een stuk hoger dan bij werknemers in andere sectoren in Nederland. Dat blijkt uit een rapport van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Steeds meer zorgmedewerkers worden geconfronteerd met ongewenst gedrag (zoals verbale agressie), met name door patiënten. En bij het tillen of verplaatsen van patiënten ontwikkelt een groot deel van de zorgmedewerkers chronische fysieke klachten, zoals last van de rug, nek en schouders.

Deze factoren zijn niet altijd even zichtbaar. Terwijl deze risico's op lange termijn grote gevolgen hebben, zoals meer verzuim, verloop en zelfs een burn-out of uitval. Juist nu we onze zorgmedewerkers zorg zó hard nodig hebben. Maar er zijn manieren om deze risico's te ondervangen. Met een preventief zorgbeleid, zorgvuldig opgesteld en inzichtelijk gemaakt in de RI&E, kun je veiligheidsrisico's bij de bron aanpakken en voorkomen. 

Zo werkt een RI&E

Elke zorginstelling in Nederland moet een RI&E uitvoeren. Hiermee beoordeel je of het werk gevaarlijk of ongezond kan zijn voor het personeel. Binnen de zorg geldt de RI&E-verplichting onder meer voor ziekenhuizen, verpleeghuizen, thuiszorgorganisaties en GGZ-instellingen. De resultaten van de zorginstelling moeten schriftelijk worden vastgelegd.

Maar dat een RI&E is opgesteld, betekent niet dat hij direct werkt in de praktijk. Daarom is het belangrijk om rekening te houden met specifieke uitdagingen binnen de sector. Met welke veiligheidsrisico's moet je extra rekening houden in de zorg?

Specifieke risico’s binnen de zorgsector

De risico’s in de zorg wijken af van die in bijvoorbeeld de bouw of het onderwijs. Zorgmedewerkers hebben te maken met een intensieve werkomgeving, waarin zowel de fysieke als mentale belasting soms groot is. Veelvoorkomende risico’s in de zorg zijn:

• Psychosociale arbeidsbelasting (PSA): hoge werkdruk, agressie van cliënten of familieleden, emotionele belasting.
• Fysieke belasting: tillen en verplaatsen van patiënten, langdurig staan of lopen, onregelmatige werktijden, wisselende dag- en nachtdiensten.
• Biologische risico’s: besmettingsgevaar door contact met lichaamsvloeistoffen of infectieziekten.
• Prik- en snijincidenten: risico’s bij het werken met injectienaalden of scherpe instrumenten.
• Onveilige werkomgeving: gladde vloeren, gebrekkige verlichting of obstakels op de werkvloer.
• Brandveiligheid en evacuatie: extra aandacht nodig door aanwezigheid van minder mobiele patiënten.

Wie is verantwoordelijk voor RI&E binnen de zorg?

De verantwoordelijkheid voor een RI&E ligt bij de werkgever of het bestuur van de zorgorganisatie. Vaak is er binnen de organisatie een preventiemedewerker aangesteld die betrokken is bij het opstellen en uitvoeren van de RI&E. In grotere zorginstellingen is ook vaak een arbocoördinator of veiligheidsteam actief.

De voordelen van een RI&E voor jouw zorginstelling

Naast de wettelijke verplichting, biedt een RI&E ook belangrijke voordelen voor je organisatie en medewerkers:

• Meer veiligheid: de veiligheid van cliënten en medewerkers neemt toe. Dit draagt ook bij aan het werkplezier en het imago van je organisatie.
• Voorkomen van verzuim en incidenten: door risico’s tijdig in beeld te brengen en te verminderen, verklein je de kans op ongevallen en ziekteverzuim. Dat is niet alleen beter voor de zorgkwaliteit, maar ook kostenbesparend.
• Een maatwerk advies: elke zorginstelling is anders. Kader stelt een RI&E altijd op maat op, afgestemd op de grootte, het soort zorg, type zorginstelling en specifieke werkomstandigheden.
• Meer betrokkenheid van medewerkers: medewerkers die actief betrokken worden bij het RI&E-proces zijn zich bewuster van risico’s. Dit draagt bij aan een gezonde en positieve veiligheidscultuur.

Gebruik onze RI&E-checklist om je goed voor te bereiden

Voordat je een RI&E laat uitvoeren, kun je zelf alvast aan de slag. Met de praktische RI&E-checklist van Kader controleer je of je organisatie voldoet aan de wetgeving rond veilige en gezonde werkomstandigheden. Let op: de checklist is slechts een hulpmiddel, en geen vervanging van een volledige RI&E door een gecertificeerd deskundige.

Kom je punten tegen die (nog) niet op orde zijn? Geen zorgen: de experts van Kader staan voor je klaar om je verder te helpen.

Kader ondersteunt zorginstellingen bij elke type RI&E

De specialisten van Kader kunnen je op verschillende manieren ondersteunen op het gebied van RI&E:

1) Nieuwe RI&E opstellen

Heb je nog geen RI&E of is je zorginstelling recent veranderd (bijvoorbeeld door groei of fusie)? Kader begeleidt je van A tot Z bij het opstellen van een actuele en volledige RI&E.

2) Bestaande RI&E toetsen

Is je zorginstelling al in het bezit van een RI&E, maar twijfel je of hij nog voldoet aan de laatste eisen? Laat hem door Kader toetsen. Onze specialisten hebben ruime ervaring in het opzetten, onderhouden en toetsen van RI&E’s. Wij zorgen dat je zorginstelling blijft voldoen aan alle geldende wet- en regelgeving, zodat jij je bezig kunt blijven houden met de dagelijkse werkzaamheden.

3) Verdiepend onderzoek naar aanleiding van analyse

Soms komt uit een RI&E naar voren dat er nog verdiepend onderzoek nodig is, bijvoorbeeld naar de Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA). Uit de RI&E kan blijken dat medewerkers bijvoorbeeld last hebben van hoge werkdruk, een verstoorde werk-privé balans of ongewenste omgangsvormen. Een PSA-onderzoek kan  meer inzicht geven. Bovendien is dit verplicht als blijkt dat de RI&E dit inzicht niet of onvoldoende heeft geboden.  

Dit geldt ook voor het Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). Je kunt een MTO apart laten uitvoeren, of combineren met een RI&E.

Bij beide opties kan Kader je volledig ondersteunen.

Voor een praktisch RI&E

Contact opnemen

(Om verzuim te verminderen.)