Verzuim en verloop verlagen in het onderwijs

Elke dag staan onderwijsprofessionals midden in de echte wereld. Ze inspireren, begeleiden en bouwen aan de toekomst: ze helpen kinderen en jongvolwassenen om zich te ontwikkelen. Steeds vaker krijgen ze echter óók te maken met situaties die niets met lesgeven te maken hebben – en alles met veiligheid, gezondheid en welzijn.

Het aantal incidenten met ouders en leerlingen stijgt, de werkdruk neemt toe en nieuwe medewerkers houden het vaak al binnen 3 jaar voor gezien. Hoe houd je het team veilig en gemotiveerd? De sleutel ligt in goed werkgeverschap. Een sterke risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) kan hierbij fungeren als een goed gereedschap.

Onderwijs is een snelkookpan met incidenten

In het onderwijs spelen allerlei onderwerpen tegelijk. Onderwijspersoneel wordt (steeds vaker) geconfronteerd met soms heftige incidenten. In juni 2024 kreeg de Inspectie van het Onderwijs het hoogste aantal meldingen ooit van heftige incidenten op middelbare scholen. Het ging onder meer om drugsverkoop in het fietsenhok, vechtpartijen en in één geval zelfs om prostitutie op het toilet. Het toont een werkomgeving in een verhardende maatschappij, waarin helaas ook steeds vaker sprake is van agressie en geweld direct gericht op docenten.

Onderwijs is werken in het
hart van de samenleving

Psychosociale arbeidsbelasting leidt tot uitval

Door agressie en geweld neemt de psychosociale arbeidsbelasting voor medewerkers van scholen ongewild toe. Het vormt een pittige uitdaging om mee om te gaan, bovenop de gebruikelijke werkdruk van docenten: lessen voorbereiden voor en geven aan meerdere klassen, hoge administratieve last en veel nakijkwerk (vaak in de avonduren). Ook voor weerbare onderwijsprofessionals kan de emmer een keer overlopen.

Uitval en uitstroom bedreigen het onderwijs

Incidenten hebben een negatief effect op het veiligheidsgevoel van personeel. Niet verwonderlijk dat scholen kampen met (te) hoog verzuim en verloop. Met name veel jonge docenten stoppen al binnen een paar jaar met lesgeven vanwege de hoge werkdruk. Dit fenomeen stapelt zich bovenop de grote personeelstekorten. Tekorten die helaas al jaren bestaan in vrijwel elke hoek van het onderwijs (van basisonderwijs tot universiteit), en leiden tot lesuitval en de inhuur van dure ZZP-docenten.

Waaruit bestaan de oplossingen?

Meer geld en meer vakantie zijn de gebruikelijke oplossingen voor deze vraagstukken. Maar werken die ook? Helpt het écht om risico's te verkleinen? Psychosociale arbeidsbelasting is een serieus risico, ongeveer een derde van het verzuim wordt veroorzaakt door psychische klachten. Moeten we de risico's serieuzer nemen? Ja, en meer gestructureerd bestrijden. Risico -inventarisaties & -evaluaties bieden daartoe een middel.

Goed werkgeverschap begint
met een veilige werkomgeving 

Wat kunnen schooldirecteuren doen?

Goed werkgeverschap begint met een veilige werkomgeving. Elke werkgever is verplicht om een actuele RI&E te hebben. Dat geldt dus ook voor organisaties die actief zijn in het onderwijs, zoals scholen. De resultaten van de RI&E's moeten schriftelijk worden vastgelegd en geëvalueerd. Door het RI&E te koppelen aan een verdiepend onderzoek naar psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en eventueel zelfs een medewerkerstevredenheidsonderzoek, kun je als schoolleider gericht werken aan duurzame inzetbaarheid van de medewerkers.

Welke kansen bieden RI&E's in het onderwijs?

De RI&E de basis is voor veilig en gezond werken. Registratie van incidenten in standaard onderdeel van de RI&E. Daarnaast moet de RI&E een plan van aanpak bevatten. Met daarin concrete maatregelen om de risico’s aan te pakken. Door de risico's gedegen te onderzoeken en de grondoorzaken van deze risico's scherp in beeld te hebben, kunnen er maatregelen genomen worden die écht werken. Dit draagt bij aan het vergroten van de duurzame inzetbaarheid van de medewerkers.  

Hoe helpt Kader scholen? 

De experts van Kader kunnen je op verschillende bijstaan op het gebied van RI&E:

• RI&E opstellen 

  Heb je nog nooit een RI&E opgesteld? Kader kan je van begin tot eind hierbij begeleiden. Van de RI&E tot uitvoering en alles daar tussenin: we helpen jullie school in het volledige RI&E, zodat jij je bezig kunt blijven houden met de dagelijkse werkzaamheden. 
    

• RI&E toetsen 

  Is jullie school al in het bezit van een RI&E maar wil je weten of deze nog voldoet aan de huidige wet- en regelgeving? Laat het bij Kader toetsen. Onze specialisten hebben ruime ervaring in het opzetten, onderhouden en toetsen van RI&E’s. Wij zorgen dat jullie blijven voldoen aan alle voortschrijdende wet- en regelgeving. 
   

• Verdiepend RI&E op PSA 

  Soms blijkt na een RI&E dat er nog verdiepend onderzoek nodig is. Een voorbeeld hiervan is Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA). Als uit de RI&E blijkt dat medewerkers last hebben van hoge werkdruk, een verstoorde werk-privé balans of ongewenste omgangsvormen, geeft een PSA-onderzoek meer inzicht in de bron. Ook daarbij kunnen we jullie helpen. 

PSA onderzoek geeft
geeft meer inzicht
in de bron 

Wat zijn de voordelen?

Een RI&E is wettelijk verplicht, bovendien heeft het belangrijke voordelen:  

1. Meer veiligheid: met een RI&E verbetert de veiligheid van jullie school. Zowel leerlingen als medewerkers werken in een veilig(ere) omgeving, wat hun duurzame inzetbaarheid direct ten goede komt.
    
2. Lagere kosten: je brengt risico’s en andere problemen op tijd in kaart. Daarmee voorkom je ongevallen en ziekteverzuim. Je voorkomt daarmee dat je halsoverkop op zoek moet gaan naar (duurdere) ZZP’ers.
    
3. Grotere betrokkenheid: een goed RI&E zorgt dat iedere medewerker bewuster bezig is met risico’s en oplossingen. Dit draagt bij aan een positieve veiligheidscultuur.

Kunnen we jullie helpen?

Neem gerust contact op. We zijn benieuwd waar jullie organisatie nu staat. En helpen jullie graag op een praktische manier de juiste stappen voorwaarts te zetten. Om met een veilige en vitale organistie het verloop en verzuim reduceren.

Voor een praktisch RI&E

Contact opnemen

(Om verzuim te verminderen.)