Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke)

De Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke) is de Nederlandse invulling van de Europese Critical Entities Resilience Directive (CER). Deze richtlijn, aangenomen eind 2022, heeft als doel om vitale infrastructuur in Europa beter te beschermen tegen diverse dreigingen zoals cyberaanvallen, sabotage en natuurrampen. 

De Wwke en het bijhorende besluit (Besluit weerbaarheid kritieke entiteiten) moeten nog definitief worden aangenomen in Nederland. 

Drie pijlers van de Wwke 

Organisaties die door de Nederlandse overheid worden aangewezen als kritieke entiteiten, krijgen te maken met drie belangrijke verplichtingen: 

1. Risicobeoordeling: binnen 9 maanden na aanwijzing moet een organisatie risico's en kwetsbaarheden in kaart brengen die de continuïteit van haar essentiële diensten kunnen bedreigen.
2. Zorgplicht: binnen 10 maanden na aanwijzing moeten passende technische en organisatorische maatregelen zijn getroffen om de geïdentificeerde risico's te beheersen en verstoringen te voorkomen.
3. Meldplicht: binnen 10 maanden na aanwijzing moeten incidenten met grote impact op essentiële diensten gemeld worden bij de bevoegde autoriteiten. 

Voor wie geldt de Wwke? 

De Wwke geldt voor organisaties die door de Nederlandse overheid worden aangewezen als kritieke entiteiten. Dat is in onder meer de volgende sectoren:

• Energie
• Vervoer
• Bankwezen
• Infrastructuur voor de financiële markt
• Gezondheidszorg
• Drinkwater
• Afvalwater
• Digitale infrastructuur
• Overheid
• Ruimtevaart
• Productie, verwerking en distributie van levensmiddelen 

Voorbeelden uit de praktijk

Specifieke sectoren hebben op verschillende manieren te maken met de dreigingen die gedekt worden door de Wwke: 

• Gemeenten en Waterschappen: verantwoordelijk voor waterbeheer, afvalwaterverwerking en openbare veiligheid. Zij moeten risico’s zoals overstromingen en infrastructuurstoringen beoordelen en passende maatregelen treffen. Klik hier voor meer informatie.
• Gezondheidszorg: ziekenhuizen, laboratoria en farmaceutische bedrijven moeten hun fysieke en digitale weerbaarheid versterken tegen dreigingen zoals pandemieën en sabotage. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de naleving binnen deze sector.  
• Energie en Industrie: bedrijven in de energievoorziening en industriële sectoren moeten hun infrastructuur beschermen tegen fysieke dreigingen en zorgen voor continuïteit van hun diensten. Dit voorkomt dat bij incidenten de maatschappij op bepaalde plekken tot stilstand komt.  

Toezicht en ondersteuning

De Nederlandse overheid ondersteunt kritieke entiteiten bij het voldoen aan de Wwke door het uitvoeren van sectorale risicobeoordelingen en het bieden van richtlijnen. Toezichthouders zoals de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de IGJ controleren op naleving van de wet. 

Hoewel de aanpak van de Wwke lijkt op de NIS2-richtlijn, ligt de focus meer op fysieke weerbaarheid dan op digitale beveiliging.