Processen en installaties veilig(er) maken?Laat een HAZOP uitvoeren door de experts van Kader. Zo maak je risico's inzichtelijk en beter beheersbaar. Dit is ook vanuit de Arbowet een belangrijk aandachtspunt.
Wil je een HAZOP studie onder onafhankelijke leiding van Kader laten uitvoeren? Dan ondernemen we de volgende stappen:
Afhankelijk van hoe complex je installatie is, bepalen we samen de teamsamenstelling, het aantal momenten/dagen dat het HAZOP team bij elkaar is en de benodigde tijd om de resultaten uit de HAZOP studie te verwerken. Ook zullen we de scope van de studie vaststellen en de eventuele node indeling.
Wij faciliteren de HAZOP sessies volgens de norm NEN-EN-IEC 61882 (en/of bedrijfsprocedures en NEN-EN-61511). Hierbij gebruiken we zogenaamde gidswoorden voor het opsporen van mogelijke gevaarlijke en/of ongewenste situaties. Daarnaast helpen we bij het inschatten van de risico’s.
Wij zorgen voor het notuleren tijdens de bijeenkomsten en de rapportage achteraf.
Kortom: onze experts helpen je graag bij een HAZOP en/of LOPA studie!
Ervaring Kader met HAZOP
Kader heeft veel ervaring met HAZOP studies in de volgende industrieën:
HAZOP staat voor Hazard and Operability studie. Dit is een (algemeen geaccepteerde) methode voor het identificeren van gevaren en ongewenste situaties in (onder andere industriële) installaties.
Met een HAZOP studie:
worden de oorzaken en gevolgen van verschillende scenario's geïdentificeerd, voor bijvoorbeeld mens en milieu, de financiën of de reputatie van je bedrijf. worden de al aanwezige (en/of voorgestelde) veiligheidslagen geëvalueerd. worden er aanbevelingen gedaan als blijkt dat risico's onvoldoende verminderd zijn.
Een veelzijdig en specialistisch team voert de HAZOP-studie uit. Zij hebben kennis van het proces, de chemie, de bedrijfsvoering en de HAZOP-methode. Het team doorloopt het proces op systematische wijze, waardoor zoveel mogelijk potentiële problemen/ foutcondities worden opgespoord.
Wanneer wordt een HAZOP uitgevoerd?
Een HAZOP wordt uitgevoerd bij het ontwerpen van een nieuwe installatie of een aanpassing van een bestaande installatie. Zo voldoe je aan de benodigde eisen, heb je beter inzicht in de risico's en weet je hoe je deze kunt verkleinen. Dit draagt bij aan de procesveiligheid en bedrijfszekerheid. Daarnaast kan een HAZOP periodiek herhaald worden.
HAZOP is als risicostudie geschikt voor bedrijven die onder de SEVESO regeling en/of regeling Aanvullende Risico Inventarisatie en Evaluatie (ARIE) vallen. Maar ook bedrijven die daar niet onder vallen kunnen met HAZOP aan de slag, want het managen van risico's is voor elk bedrijf belangrijk. Dat begint met het in kaart brengen van risico's, HAZOP kan daarvoor heel geschikt zijn. Het belang van de HAZOP-studie is vooral groot binnen de olie- en gasindustrie, (petro)chemische industrie, voedingsmiddelenindustrie, farmaceutische industrie en de (hernieuwbare) energiesector.
Uitvoering HAZOP in verschillende stadia
De HAZOP studie kan in verschillende stadia van een project worden uitgevoerd. Je kunt onder meer denken aan:
De conceptfase of vroege ontwerpfase (basic engineering) van een installatie of bedrijfsproces.
Latere ontwerpfase (detailed engineering) van een installatie of bedrijfsproces.
Bij wijzigingen aan de installatie of het proces (om nieuwe risico’s te onderkennen).
Als herbeoordeling van een installatie of proces, zodat de studie actueel blijft.
Vroeg in een project is het nog relatief eenvoudig om het ontwerp te wijzigen. Het is dus verstandig om de eerste HAZOP studie in het begin van het project uit te voeren. Dit doe je als het procesverloop in grote lijnen bekend is. Een tweede HAZOP studie volgt zodra het detailontwerp gereed is. Daarin kun je de uitkomsten van de eerste studie meenemen. Ook is er meer detailinformatie beschikbaar, zodat de tweede studie meer diepgang krijgt.
In een bestaande installatie is het vaak lastig om het ontwerp ingrijpend te wijzigen. Daarom kun je een HAZOP het beste tijdens de ontwerpfase uitvoeren. Wel kun je bij bestaande installaties nog verschillende maatregelen nemen. Vaak blijkt dat er in het ontwerp van een fabriek toch onvoldoende rekening is gehouden met bepaalde gevaren. Daarnaast zijn de veiligheidseisen mogelijk veranderd. Met een HAZOP bij een bestaande installatie kun je de gevaren op een later moment alsnog ontdekken en de risico's verminderen.
Methodiek HAZOP
Welke stappen bij HAZOP studie?
Selecteer een node (studiedeel).
Beschrijf de ontwerpintentie van deze node.
Selecteer een deviatie gidswoord (bijvoorbeeld: geen stroming).
Identificeer valide oorzaken of initiële gebeurtenis.
Selecteer een valide oorzaak (cause).
Identificeer bijbehorende gevolgen (consequences) zonder veiligheden.
Bepaal het risico van het scenario zonder veiligheden.
Identificeer bestaande en verifieerbare veiligheden. Bepaal het risico van het scenario met alle veiligheden.
Ontwikkel aanbevelingen wanneer er sprake is van een niet-toelaatbaar restrisico.
Vervolg de studie zodat voor de node alle standard deviatie gidswoorden zijn behandeld.
Ga verder met de volgende nodes en voer dezelfde bovenstaande handelingen uit, totdat alle nodes zijn behandeld.
Verifieer of tijdens de studie de gehele scope is behandeld.
Per node wordt gekeken naar mogelijke gevaren en risico's. Dit gebeurt met behulp van zogenaamde ‘gidswoorden’ (o.a. geen, meer, minder) en procesparameters (o.a. stroming, druk, niveau). Daarbij wordt gekeken naar mogelijke oorzaken van afwijkingen (bijvoorbeeld geen stroming, meer niveau, minder druk).
De hoogte van het risico kan op verschillende manieren worden ingeschat. In de meest simpele vorm wordt dit bepaald door de factoren kans en ernst, bijvoorbeeld in een risicomatrix. De kans kan vervolgens kwantitatief of kwalitatief worden bepaald.
Het risico wordt bepaald voor en na het nemen van maatregelen. In het laatste geval gaat het om de bepaling van het restrisico, om vast te stellen of een maatregel een risico voldoende vermindert.
Onder leiding van een ervaren, (onafhankelijke) facilitator, wordt het proces gestructureerd doorgelopen. Ook vormen ervaringen, incidenten en ongevallen uit het verleden waardevolle informatie voor een HAZOP op een bestaande installatie.
HAZOP en LOPA
Een HAZOP wordt vaak gecombineerd met een (simpele) vorm van LOPA (Layer of Protection Analysis). Hierbij worden naast de factoren kans en ernst, ook andere factoren meegewogen. Een LOPA wordt meestal uitgevoerd bij hoge(re) risico's met eventuele grote gevolgen, waardoor er meer gedetailleerde informatie nodig is.
De voordelen van een HAZOP studie
Een HAZOP-studie laten uitvoeren heeft dus verschillende voordelen. De belangrijkste op een rij:
ontdekken van niet voor de hand liggende gevaren;
ontdekken van maatregelen om risico's te verkleinen;
ontdekken van mogelijke gevolgen van beperkende maatregelen;
ontdekken van zogenaamde “blinde vlekken” met betrekking tot functionele veiligheid (safeguarding), onderhoud, operations etc. ;
een rigoureuze, gestructureerde, systematische en complete methode, die kan worden aangepast aan de meeste activiteiten in de procesindustrie;
de studie bevordert de uitwisseling van kennis en ervaring tussen de deelnemers en stelt bedrijven in staat om op potentiële ongevallen te anticiperen.
Kortom: HAZOP is een nuttig instrument bij het beoordelen van nieuwe en bestaande processen en voorgenomen wijzigingen in het proces, de procescondities of bedrijfsvoering.
Elke 5 jaar is het noodzakelijk om een Process Hazard Analysis, zoals HAZOP, te vernieuwen. Naast opnieuw uitvoeren is een herbeoordeling vaak ook mogelijk. Lees hier meer over in de whitepaper.
.png)
