Artikel

Wat betekent de CO2-Prestatieladder 4.0 voor jou?

Op 14 januari 2025 is handboek 4.0 van de CO2-Prestatieladder geïntroduceerd. Het nieuwe handboek is ambitieuzer, resultaatgerichter, en biedt organisaties een overgangsregeling van twee jaar om hun nieuwe certificering te behalen. Wat zijn de belangrijkste herzieningen van de CO2-Prestatieladder 4.0 en hoe kan jouw organisatie zich voorbereiden op certificering?

De CO2-Prestatieladder is een CO2-managementsysteem waarvoor je een certificaat kunt halen. De richtlijnen van de Ladder stimuleren organisaties om brandstoffen efficiënter te gebruiken, energie te besparen en CO2-uitstoot te reduceren. Dit maakt CO2-Prestatieladder certificering bijvoorbeeld een uitstekende tool bij aanbestedingen: door certificering geeft jouw organisatie aan goed bezig te zijn met CO2-reductie, waardoor je sneller in aanmerking komt voor een gunning.  

Nieuwe CO2-Prestatieladder 4.0, wat zijn de veranderingen? 

De nieuwe CO2-Prestatieladder 4.0 is ambitieuzer en resultaatgerichter dan de vorige handboeken. De nieuwe Ladder stimuleert organisaties om een blik te werpen op de verdere duurzame toekomst. Zo moet data nauwkeuriger worden bijgehouden, sluit de nieuwe Ladder beter aan op andere klimaatrichtlijnen, en moeten certificaathouders zich buigen over een klimaattransitieplan.  

De overstap naar 4.0 vraagt om flink wat inspanning van de certificaathouders: we nemen je mee langs de belangrijkste ontwikkelingen.  

1. Nieuwe indeling 

Wie aan de slag gaat met handboek 4.0 kan de nieuwe indeling niet missen. Deel 1 van de CO2 Prestatieladder behandelt nu de algemene eisen, zoals het bepalen van de organisatorische grenzen, wettelijke verplichtingen en het identificeren van sleutelpersonen in de organisatie. Mooie bijkomstigheid: deel 1 van handboek 4.0 is nu geordend volgens de Harmonized Structure. Organisaties die bijvoorbeeld bekend zijn met ISO-certificering, zullen de vaste hoofdstukindeling dus direct herkennen.  

En deel 2 van het handboek? Die beschrijft nu de verwachtingen per trede op de Ladder.  

Treden? Wat is er gebeurd met de CO2-Prestatieladder niveaus?  
De bekende vijf niveaus van de Ladder zijn omgezet naar vier treden. Dat komt mede doordat organisaties verreweg het vaakst gecertificeerd werden op niveau 3 en 5. Op niveau 1, 2 en 4 werd er nauwelijks gecertificeerd. Handboek 4.0 brengt dus wat broodnodige uniformering in de treden op de Ladder. Grofweg betekent dit het volgende:

    • Niveau 1 tot 3 worden samengevoegd in trede 1
    • Niveau 3 tot 4 worden samengevoegd in trede 2 
    • Trede 3 en 4 stellen hogere eisen dan het oude niveau 5 
    • Trede 4 is nog in ontwikkeling en wordt de meest ambitieuze trede: voor de echte duurzaamheid koplopers in de maatschappij.  

Ontdek de nieuwe eisen per trede hier.

2. Datamonitoring 

Resultaten moeten echt behaald worden, dus organisaties moeten frequent data verzamelen, voortgang monitoren, en rapportages opleveren. Hierdoor krijgen organisaties meer inzage in de duurzaamheidsdata van de complete sector en kunnen ze gerichte maatregelen nemen om hun klimaatdoelen te halen.  

Data is een belangrijk punt voor de nieuwe CO2-Prestatieladder. Zo moeten certificaathouders vanaf de eerste trede al:  

    • Een datakwaliteitsmanagementplan opstellen 
    • Een energiebalans opstellen 
    • Kwantitatieve doelstellingen maken met periodieke rapportages 
    • Een analyse maken van de flexibiliteit van het energiesysteem 

3. Opstellen van een klimaattransitieplan (KTP) 

Met het nieuwe handboek gaan organisaties aan de slag met een klimaattransitieplan (KTP): een pad naar nul uitstoot in uiterlijk 2050. Zo stimuleert de nieuwe CO2-Prestatieladder organisaties om na te denken over hun duurzaamheidsbeleid op de korte én lange termijn: als we in 2050 uitstootvrij willen zijn, welke maatregelen moeten er dan in 2030 al behaald  worden?  
 
De inspanningen voor het KTP zijn afhankelijk van de trede op de ladder: 

    • Trede 1 - KTP is geen verplicht onderdeel, wel een korte termijn plan voor CO2-reductie 
    • Trede 2 - KTP voor de eerste 5 - 10 jaar 
    • Trede 3 - KTP naar 2050 
    • Trede 4 - Aantoonbaar sneller naar nul emissie dan 2050 

4. Aansluiting met andere richtlijnen en normen 

Verder zoekt de CO2-Prestatieladder 4.0 meer aansluiting met andere richtlijnen en wetgeving. Dat biedt een aantal voordelen. Ben je bijvoorbeeld gecertificeerd volgens ISO 14001, dan voldoe je al aan een aantal eisen van de CO2-prestatieladder 4.0. Ook hebben de verwachtingen van de nieuwe CO2-Prestatieladder meer overeenkomsten met andere richtlijnen. Heb je een certificering voor handboek 4.0 behaald, dan ben je bijvoorbeeld ook goed op weg naar compliancy aan de CSRD (in het bijzonder aan de ESRS E1).

5. Van participatie naar samenwerking 

Waar het vorige handboek nog ‘participatie’ benadrukte, wordt er nu juist gekeken naar ‘samenwerking’: de invloed die een organisatie kan uitoefenen binnen de gehele keten. Dat betekent ook dat organisaties mogelijk eerder aan de slag gaan met scope-3-emissies: indirecte CO2-uitstoot in de volledige levenscyclus van alle producten of diensten die een organisatie levert.  

Op weg naar CO2-Prestatieladder certificering? Bereid je vast voor! 

Er geldt een overgangsregeling van twee jaar waarin certificerende instellingen, certificaathouders en aanbestedende diensten zich kunnen voorbereiden op handboek 4.0. Certificaathouders kunnen vanaf 14 juli 2025 beginnen met certificeren voor de nieuwe CO2-Prestatieladder 4.0. En je krijgt ruim de tijd - tot 14 januari 2027 - om de certificatie op orde te krijgen.  

Alvast aan de slag gaan met CO2-Prestatieladder certificering? Verdiep je vast verder in de nieuwe verwachtingen per trede op de Ladder. In een serie van vijf kennisclips legt onze senior adviseur duurzaamheid, Garahnce Candel Dekker, helder uit hoe jouw organisatie de ladder kan benutten om zowel kosten te besparen als bij te dragen aan een beter milieu. Liever met een expert de balans opmaken? Onze consultants helpen je graag met ontdekken waar je aan moet voldoen voor certificering volgens de nieuwe CO2-Prestatieladder!

Ontdek de nieuwe eisen per trede hier.

Meer informatie?

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen of wil je meer weten over de CO2-Prestatieladder?, neem dan contact met ons op. Wij helpen je graag verder op weg!

Contact
Klantcases

Ook interessant voor jou

Interieurbedrijf KEK certificeert zich voor de CO2-Prestatieladder niveau 3

Lees verder

Het CO2-Prestatieladder certificaat voor Voets Groep BV.

Lees verder

De Knegt & Leeflang werkt samen met Kader aan het verlagen van zijn CO2-uitstoot

Lees verder

Persoonlijk

Innovatief

Pragmatisch

Vakkundig